Μπορεί να έχεις πετύχει κάπου το όνομα, μπορεί να έχει πάρει το μάτι σου καμιά φωτογραφία με τους -επιβλητικούς ομολογουμένως- θόλους του, μπορεί να έχεις ακούσει κάποια από τις πολλές ιστορίες που κυκλοφορούν για τον χώρο ή από τις ακόμα πιο πολλές εικασίες για το μέλλον του, μπορεί, τέλος, να έχεις δει κανένα ενδιαφέρον γκράφιτι. Ποια είναι όμως η ιστορία ενός από τα πιο απόκοσμα αξιοθέατα αυτού που έχει επικρατήσει με την ονομασία «Εγκαταλελειμμένο Βερολίνο»;

 

Το μόνο που ήξερα για το Teufelsberg -που προφέρεται Τόιφελσμπεργκ και σημαίνει Το βουνό του διαβόλου- πριν το επισκεφτώ, είναι ότι πρόκειται για έναν εγκαταλελειμμένο κατασκοπικό σταθμό παρακολούθησης που χρονολογείται από την εποχή του ψυχρού πολέμου. Α, ήξερα και κάτι ακόμα! Ότι ενώ τα τελευταία 3-4 χρόνια βρισκόταν πάντα πολύ ψηλά στη λίστα με τα «Να πάω» μου, στο τέλος αποφάσιζα να πάω κάπου αλλού. Για κάποιο λόγο το είχα πάρει από φόβο. Αυτός ο «κάποιος λόγος», ανάλογα με τη ζοφερή ιστορία που τύχαινε να έχω ακούσει μόλις, έπαιρνε τη μορφή α) αδέσποτων και λυσσασμένων σκύλων που την έπεφταν σε κάθε ύποπτο περαστικό (αν και αυτό είναι μάλλον πλεονασμός, καθώς το απόμερο της τοποθεσίας εξασφαλίζει ότι όλοι οι περαστικοί είναι αυτομάτως και ύποπτοι), β) αγροίκων σεκιουριτάδων που είτε σε τραμπούκιζαν διώχνοντάς σε είτε σε έδιωχναν τραμπουκίζοντάς σε, γ) πιο μειλίχιων σεκιουριτάδων που σε τραμπούκιζαν μεν αλλά με συναίσθημα, ενώ στο τέλος σε άφηναν να κάνεις μια σύντομη βόλτα στον χώρο αφού σε ανάγκαζαν να πληρώσεις εισιτήριο, το ύψος του οποίου το αποφάσιζαν επιτόπου, ανάλογα με το πόσα λεφτά τους έλειπαν για να αγοράσουν ό,τι τους έλειπε, δ) περίφραξης που ναι μεν έχει παραβιαστεί σε ορισμένα σημεία από τα οποία μπορείς να τρυπώσεις, αλλά είναι ηλεκτροφόρα σε όλα τα υπόλοιπα, οπότε «για να σε δω, καμάρι μου, τολμάς;» και ε) σάπιων πατωμάτων, ναρκών, σκουριασμένων μεταλλικών βεργών, γκρεμών και μερικών δεκάδων άλλων καμουφλαρισμένων παγίδων, που η μια είναι πιο πρόθυμη από την άλλη να σε στείλει αδιάβαστο. Αν δεν έχεις βρει ήδη τραγικό θάνατο από ηλεκτροπληξία, τρυπώνοντας, ασφαλώς.

Όσο και να θες να το επισκεφτείς, λοιπόν… όσο κι αν είσαι σχεδόν βέβαιος ότι τα παραπάνω δεν είναι τίποτα περισσότερο από αστικοί μύθοι… όταν έρχεται η ώρα να αποφασίσεις να πας, πας;

Σιγά μην πας.

Επιπλέον είναι και το όνομα: Το βουνό του διαβόλου. Όχι, πες. Είναι αυτό όνομα που φαντάζεσαι να το έδωσε το νεαρό ζευγαράκι που ανέβηκε ποτέ εκεί πάνω για πικνίκ (είπε) αλλά για να χαρεί τον έρωτά του (εννοούσε); Ή προσκοπάκι που βοηθούσε γιαγιάκες να ψήσουν πρέτσελς; Ή, έστω, προσκοπάκι που κατά λάθος διέκοψε νεαρό την ώρα που έδινε στη νεαρή φίλη του να δοκιμάσει το πρέτσελ του; Ή τρελός παπάς; Ή οτιδήποτε άκακο, τέλος πάντων;

Πάνω, λοιπόν, που ήμουν έτοιμος να στείλω για μια ακόμη φορά στον διάβολο τα πλάνα για επίσκεψη στο βουνό του, έμαθα ότι πλέον γίνονται οργανωμένες ξεναγήσεις στο Teufelsberg κι αμέσως ένιωσα πιο ασφαλής λιγότερο ανασφαλής. Έτσι, τελικά έστειλα στον διάολο το πλάνο να στείλω για μια ακόμη φορά στον διάβολο τα πλάνα για επίσκεψη στο βουνό του, a.k.a. αποφάσισα τελικά να πάω ο ίδιος. Αγόρασα online, που λες, από ένα πράμα που το λένε Get your guide τη δίωρη αγγλόφωνη ξενάγησή μου, οπλίστηκα με θάρρος και ξεκίνησα.

Πριν φτάσω στον προορισμό μου βρέθηκα αντιμέτωπος με το αμείλικτο ερώτημα «Πώς στον διάολο θα φτάσω στον προορισμό μου;», μιας και πινακίδες που να σε καθοδηγούν δεν πολυπαίζουν κι αν παίζουν τα έχουν παίξει κάπως, οπότε το να χαθείς είναι λίγο πιο εύκολο και από το να είσαι σκατόψυχη περσόνα στα ίντερνετς. Οπότε, αν αποφασίσεις ποτέ να κινήσεις κι εσύ, δεν έχεις παρά να ακολουθήσεις τα λίγα μικρά βήματα που ακολουθούν:

-Πάρε το τρένο για Grunewald και όταν φτάσεις εκεί, βρες την υπόγεια διάβαση που περνάει κάτω από τον αυτοκινητόδρομο εκεί δίπλα. ΟΚ, μην τη βρεις μόνο, διάσχισέ τη κιόλας.

-Κατέβασε το κεφάλι και άρχισε να περπατάς όλο ευθεία για κάνα δεκάλεπτο τύπου.

teufelsberg1

-Κοντοστάσου, σήκωσε το κεφάλι και ψάξε για τους χαρακτηριστικούς θόλους.

teufelsberg2-Από κει και πέρα αρχίζουν τα εύκολα, τα οποία έχουν τη μορφή ανάβασης, άρα δεν είναι τόσο εύκολα, αλλά τουλάχιστον δεν θα χαθείς. Εφόσον ο προορισμός σου είναι στην κορυφή του υψώματος, το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να κινείσαι πάντα και μόνο από ένα χαμηλότερο σημείο προς κάποιο ψηλότερο, έχοντας κατά νου το προς τα πού περίπου είναι οι θόλοι που είχες δει προηγουμένως (κάποια στιγμή θα χαθούν από το οπτικό σου πεδίο). Ε, μετά από κάνα μισάωρο, σαράντα λεπτά θα βρίσκεσαι στην είσοδο, όπως βρέθηκα κι εγώ.

teufelsberg3

teufelsberg04

teufelsberg4

Το καλό με αυτό που αντίκρισα φτάνοντας, είναι ότι δεν έπαιζε να νιώσω ούτε για μια στιγμή την ανασφάλεια της ερημιάς, γιατί γινόταν ο κακός χαμός από κόσμο. Το κακό με αυτό που αντίκρισα φτάνοντας, είναι ότι δεν έπαιζε να νιώσω ούτε και την ηρεμία της ερημιάς, γιατί γινόταν Ο ΚΑΚΟΣ ΧΑΜΟΣ ΑΠΟ ΚΟΣΜΟ. Τουλάχιστον δεν είχα να περιμένω στην τεράστια ουρά που ήταν βολικά τοποθετημένη κάτω από το λιοπύρι και αποτελείτο από κακομοίρηδες που δεν είχαν προνοήσει να βγάλουν εισιτήριο από πριν, όπως είχα κάνει εγώ. Ή, τέλος πάντων, έτσι νόμιζα, καθώς το εγχείρημα να βρω κάποιον υπεύθυνο εκεί μέσα και, επιπλέον, να μπορέσω να συνεννοηθώ μαζί του, αποδείχτηκε πιο δύσκολο από όσο θα έπρεπε, μιας και οι μόνοι που μιλούσαν αγγλικά εκεί μέσα ήταν οι αγγλόφωνοι επισκέπτες, οι οποίοι με τη σειρά τους έψαχναν κάποιον που να μιλάει αγγλικά εκεί μέσα και δεν είναι επισκέπτης. Με μικρή επιτυχία.

Το πιο κοντά σε συνεννόηση που έφτασα ήταν μια στιγμή που ένας Γερμανός άρχισε να μιλάει σε όσους περίμεναν για εισιτήριο. Φαντάζομαι ότι τους είπε να σχηματίσουν δύο ουρές, καθώς αμέσως είδα τον κόσμο να σπάει σε δύο ουρές. Προσπαθώντας να καταλάβω εάν και εγώ έπρεπε να σταθώ σε ουρά και, αν ναι, σε ποια, επιστράτευσα τα φτωχά παντομιμικά μου. Δείχνοντάς του μία το εισιτήριο, μία εμένα και άλλη μία τις ουρές, ήλπιζα να καταλάβει ότι ψάχνω ΠΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΟΛΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΑΘΩ. Νομίζω πως κατάφερα αξιοπρεπώς να αποτύχω πανηγυρικά, καθώς μου απάντησε κάτι στα γερμανικότατα, χωρίς παράλληλα να μου δείξει κάτι, κάπου, κάπως, ώστε να μπορέσω έστω να εικάσω τι είπε. Ένας από τους επισκέπτες που κατάλαβε ότι δεν κατάλαβα χριστό, αλλά επίσης δεν μιλούσε καμία από τις γλώσσες που μπορώ να καταλάβω, ανέλαβε να ξεκαθαρίσει κάπως τα πράγματα.  Μου έδειξε τη μία ουρά λέγοντας «μπλα μπλα» και αμέσως μετά την άλλη ουρά λέγοντας «νο μπλα μπλα».

Εκείνη τη στιγμή καταρρίφθηκαν δύο ακόμα μύθοι. Πρώτον, ότι αν έχεις προαγοράσει το εισιτήριό σου γλιτώνεις αναμονή και ταλαιπωρία, και δεύτερον ότι όλοι οι Γερμανοί μιλάνε έστω τα βασικά αγγλικά.

Κανά μισάωρο μετά την προγραμματισμένη ώρα έναρξης της ξενάγησης στα αγγλικά που είχα κλείσει, έφτασα στην αρχή της «μπλα μπλα» ουράς όπου είχα σταθεί. Εκεί συνειδητοποίησα ότι είχα πληρώσει 5 ευρώ περισσότερα σε σχέση με αυτούς που αγόραζαν τα εισιτήριά τους εκείνη τη στιγμή. Μία η κρατούμενη μαλακία από την αναμονή στην ουρά. Κι  άλλη μία από το «καπέλο», δύο.

Καμιά ώρα μετά την προγραμματισμένη ώρα έναρξης της ξενάγησης στα αγγλικά που είχα κλείσει, ξεκίνησαν να μας ξεναγούν. Στα γερμανικά. «Όπα, όπα, μισό, χολντ γιορ χόρσιζ», είπα μισά ελληνικά, μισά αγγλικά, καθόλου ρώσικα.

«Γουάτ δε φακ χάπεντ του δε ίνγκλις τουρ δατ άι’β μπουκντ;», ρώτησα τον ξεναγό, ο οποίος σάστισε τόσο πολύ σαν να μην έχει ακούσει ποτέ ξανά ότι υπάρχουν ξεναγήσεις στα αγγλικά/αγγλικά. «Καλά, θα τα λέω πρώτα στα γερμανικά για τους πολλούς και μετά θα τα ξαναλέω στα αγγλικά για σένα και την άλλη την κακομοίρα την Αμερικάνα» (ναι, ήταν μαζί και μια κακομοίρα Αμερικάνα που την είχε πατήσει όπως εγώ), μου είπε όταν ξαναβρήκε τα λόγια του. Ήταν η τελευταία φορά που τον άκουσα να μιλάει Αγγλικά για το επόμενο μισάωρο. Τρεις οι κρατούμενες μαλακίες.

Το μισάωρο πέρασε, ο ξεναγός όλως παραδόξως με θυμόταν ακόμα και άρχισε να μου λέει τα λογάκια του και στα αγγλικά. «Ήρθε η ώρα να πάρω την εκδίκησή μου, αληταράδες Γερμανοί», σκέφτηκα. «Τώρα θα σιχαθείτε να ακούτε αγγλικά», συνέχισα να σκέφτομαι. Μέχρι να σκεφτώ αυτά τα δυο πραματάκια ο ξεναγός είχε ήδη τελειώσει το αγγλικό σκέλος της ξενάγησής του και είχε επιστρέψει στα γερμανικά, όπου και θα παρέμενε για άλλη μισή ώρα. Και περίμενε ο μαλάκας (εγώ). Μετά ακολούθησαν εκ νέου κάτι μικροποσότητες αγγλικών για το ξεκάρφωμα και τανάπαλιν. Με βάση πρόχειρους υπολογισμούς που έκανα, η αναλογία διαμορφωνόταν σε κάτι σαν πέντε αγγλικές λέξεις για κάθε δεκαεπτά χιλιάδες εξακόσιες γερμανικές. Τέσσερις οι κρατούμενες μαλακίες.

Ενώ σκεφτόμουν ότι,  χωρίς να το καταλάβω, έχω βρεθεί σε μονόδρομο στο τέλος του οποίου βρίσκεται φωλιά ασύλληπτων μαλακιών, αποφάσισα να απαλλάξω τον ξεναγό από το άγχος να με γράφει επιμελώς στα παπάρια του και να αυτονομηθώ. Ευτυχώς οι λοιποί Ανώνυμοι Αγγλόφωνοι (άλφα-άλφα παιδιά όλοι τους) αποδείχτηκαν όχι μόνο λαλίστατοι αλλά και γνώστες, οπότε κάλυψαν επαρκώς τα κενά που δεν κάλυψε ποτέ το Get your guide (το ξαναγράφω για να το θυμάσαι να μην το προτιμήσεις ποτέ για οτιδήποτε. Ποτέ. Για οτιδήποτε).

 

Εάν διάβασες πολύ προσεκτικά ως εδώ, ψιλολυπάμαι κάπως, διότι το χρήσιμο κομμάτι αυτού του κειμένου ταυτίζεται με το χρήσιμο κομμάτι της επίσκεψής μου στο Teufelsberg και ξεκινάει από εδώ.

Λίγα λόγια για το βουνό

Κατ’ αρχάς να ξεκινήσουμε από το ότι εφόσον μιλάμε για μια πόλη πιο επίπεδη και από σενάριο του Παπακαλιάτη, το θεωρούμε κάπως δεδομένο ότι η αντίληψη που έχουν οι κάτοικοί της για το τι σημαίνει βουνό, διαφέρει κάπως από την αντίληψη που έχουν για το ίδιο πράγμα οι Κινέζοι, ας πούμε. Βέβαια, από το να είναι πιο χαμηλά τα στάνταρντς σου μέχρι το να το αποκαλέσεις βουνό κάτι που ένας Θιβετιανός θα αποκαλούσε καρούμπαλο, έχει μια κάποια διαφορά. Διότι ξέρεις για τι ύψος μιλάμε; Για 120 μέτρα. Δεν έχω μπροστά μου ακριβή στοιχεία, αλλά θαρρώ πως ο λόφος Σκουζέ είναι αρκετά πιο ψηλός.

Αλλά, εντάξει, είμαστε υπεράνω (από τα 120 μέτρα) και προσπερνάμε ότι το Teufelsberg δεν είναι βουνό από πλευράς ύψους. Φτάνουμε στο ότι δεν είναι βουνό ούτε από πλευράς μορφολογίας εδάφους. Θέλω να πω, δεν είναι ότι από κάτω έχει βράχους, χώματα, απομεινάρια δεινοσαύρων, ό,τι έχει τέλος πάντων ένας ορεινός όγκος που σέβεται τον εαυτό του.

Αντιθέτως, έχει δυο ειδών πολύ πρωτότυπα πράγματα. Το πρώτο και πιο επιφανειακό είναι συντρίμμια. Όχι όποια κι όποια, αλλά τα συντρίμμια από τα 400.000 κτίρια τα οποία το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου βρήκε βομβαρδισμένα. Όταν κατάλαβαν ότι ήρθε η ώρα να καθαρίσουν τους δρόμους και να συνεχίσουν τις ζωές τους, αποφάσισαν να μεταφέρουν τα χαλάσματα εκτός ορίων πόλης. Όταν κατάλαβαν ότι κάτι τέτοιο ήταν ασύμφορο λόγω μεγάλων απαιτήσεων σε καύσιμα, άρχισαν να τα πετάνε «στου διαβόλου». Τότε δεν ήταν ακόμα βουνό.

Το δεύτερο -κι ακόμα πιο ασυνήθιστο- πράγμα που βρίσκεται στο υπέδαφος του βουνού, κάτω και από τα χαλάσματα, είναι… μια μεγάλη των ναζήδων σχολή, στην οποία προοριζόταν να φοιτήσει η επόμενη στρατιωτική ελίτ. Με τη λήξη του πολέμου, οι συμμαχικές δυνάμεις επιχείρησαν να ανατινάξουν τις εγκαταστάσεις, αλλά γρήγορα συνειδητοποίησαν πως το ρημάδι ήταν κάθε άλλο παρά ρημάδι τελικά, και ότι πιο εύκολο θα ήταν να το πνίξουν στα μπάζα, παρά να το μετατρέψουν σε τέτοια.

Η όλη φάση πήρε καμιά εικοσαριά χρόνια, αλλά στο τέλος εγένετο… «βουνό». Τουλάχιστον το κομμάτι «διάβολος» το είχαν πετύχει αξιοπρεπέστερα εξ αρχής.

Λίγο λιγότερα λόγια για τον σταθμό παρακολούθησης

Στις αρχές της δεκαετίας του ’60, οι Αμερικάνοι έκαναν διάφορες δοκιμές ώστε να βρουν το σημείο του Βερολίνου με την καλύτερη ακουστική. Όχι για να ανεβάσουν κάποια αρχαία τραγωδία, αλλά για να παρακολουθούν τις ζωές των άλλων, εφόσον οι άλλοι ζούσαν οπουδήποτε από το Ανατολικό Βερολίνο μέχρι και τη Ρωσία.  Όπως θα έχεις φανταστεί ήδη, το σημείο που υπερίσχυσε έναντι όλων των άλλων ήταν το Teufelsberg, το οποίο φιλοξένησε από το 1961 (και από το 1963 με μόνιμες εγκαταστάσεις) έως και την πτώση του τείχους, έναν από τους μεγαλύτερους κατασκοπικούς σταθμούς της Αμερικανικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (της διαβόητης NSA).

Σήμερα, τα μόνα που θυμίζουν το «ένδοξο» παρελθόν του κατασκοπικού σταθμού, είναι οι σκελετοί των κτιρίων και οι χαρακτηριστικοί θόλοι, με τη συνδρομή των οποίων άκουγαν τα πάντα.

Αρκετά περισσότερα λόγια για την νεότερη ιστορία του

Αυτό που ακολούθησε την κατάρρευση του τείχους εκεί, ήταν το ίδιο με αυτό που προηγήθηκε των Ολυμπιακών Αγώνων εδώ: Ντελίριο ενθουσιασμού, όνειρα για ανάπτυξη, ονειρώξεις με κέρδη, χαμός! Σαν άλλα κοράκια, κάποιοι επενδυτές αγόρασαν τις εγκαταστάσεις με σκοπό να χτίσουν ξενοδοχεία, πολυτελή διαμερίσματα, εστιατόρια, μουσεία, ίσως είχαν όραμα να χτίσουν και το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού, δεν το αποκλείω καθόλου.

Τα όνειρα για την αξιοποίηση της περιοχής συνεχίζονταν με ολοένα και αυξανόμενους ρυθμούς. Καφετέριες, μπιραρίες και γκαλερί χτίζονταν διαρκώς στα μυαλά λεφτάδων, ενώ κάτι λεφτάδες που επιπλέον ήταν και λίγο σαλεμένοι/γιόγκι/διαλογιστές, είχαν την ιδέα να στήσουν ένα «Κολέγιο ευτυχίας».

Η πραγματικότητα από την πλευρά της δεν έδειχνε και πολύ συνεργάσιμη, όταν η κουβέντα έφτανε στην αξιοποίηση του χώρου. Βλέπεις, το Teufelsberg κηρύχθηκε στο μεταξύ προστατευόμενη δασική περιοχή, οπότε δεν μπορεί να χτιστεί τίποτα καινούριο. Αλλά ακόμα κι αν μπορούσε, τα κόστη θα ήταν τεράστια, και, επιπλέον, ο Δήμος του Βερολίνου θέλει να αγοράσει ξανά την έκταση που κάποτε πούλησε, οπότε μπλοκάρει όσο μπορεί κάθε διαδικασία εκμετάλλευσης. Παράλληλα με όλα αυτά, οι πρώην εργαζόμενοι του σταθμού έχουν ξεκινήσει καμπάνια για την προστασία του χώρου και τη μετατροπή του σε επίσημο ιστορικό μνημείο, προσδίδοντας μια απρόσμενα μαχητική χροιά στην έκφραση «αυτοί το βιολί τους».

Παρά τις αντιξοότητες, οι επενδυτές εκεί. Επίμονοι και ακλόνητοι. Με ιδέες και πρόγραμμα ήταν σε διαρκή ετοιμότητα για τη φυγή προς τα εμπρός.

Συνοψίζοντας, στις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας υπήρχαν τα εξής δεδομένα:

-Κάποιοι ιδιοκτήτες έχουν πληρώσει ένα σκασμό λεφτά (φαντάζομαι) για ένα βουνό με σκοπό να το αξιοποιήσουν εμπορικά, αλλά στην πορεία συνειδητοποιούν ότι για διάφορους λόγους δεν μπορούν να κάνουν τίποτα άλλο πέρα από το να εκμεταλλευτούν το μικρό του μέγεθος και να το βάλουν εκεί που ξέρουν.

-Ένας Δήμος έχει πουλήσει την έκταση, αλλά στην πορεία το μετανιώνει και τη θέλει πίσω. Κάνει παζάρια για να την πάρει αρκετά πιο φτηνά από όσο την πούλησε εξ αρχής, πράγμα που αφήνει τους ιδιοκτήτες κάπως μαλάκες. Όχι αρκετά όμως ώστε να την πουλήσουν.

-Ένας ήδη ρημαγμένος χώρος ρημάζει όλο και περισσότερο και, επιπλέον, υφίσταται βανδαλισμούς, με αποτέλεσμα να μειώνεται διαρκώς η αξία του.

-Ο κάτι σαν επιστάτης, κάτι σαν ενοικιαστής αλλά με μικρό ενοίκιο (δεν ξεκαθάρισα ποτέ ποιο από τα δύο ισχύει) του χώρου, άρχισε να επιτρέπει (ανεπίσημα) τις επί πληρωμή επισκέψεις στον χώρο και, επιπλέον, άνοιξε τις πύλες του Teufelsberg σε όλους τους γκραφιτάδες της πόλης ή και του κόσμου όλου, οι οποίοι είχαν πια το ελεύθερο να πάνε εκεί για να κάνουν τη φάση τους, με απώτερο σκοπό να δημιουργηθεί εκεί το μεγαλύτερο γκράφιτι πάρκο στον κόσμο.

Not bad at all. Διότι με τον τρόπο αυτό, κατάφερε αφενός να αρχίσει να βγάζει λεφτά από το ρημάδι, πράγμα που φαινόταν χαμένη υπόθεση, και αφετέρου θα έδινε «από το πουθενά» προστιθέμενη αξία στον χώρο => περισσότεροι επισκέπτες => περισσότερα λεφτά.

Οι γκραφιτάδες, από την πλευρά τους, ήταν λίγο επιφυλακτικοί στην αρχή. Προτού πουν το «ναι», το έκαναν εικόνα. Γκράφιτι πάρκο στη μέση του πουθενά;

Δεκάδες παρθένες επιφάνειες και κανένας ενοχλητικός περαστικός;

Η ελευθερία θα ήταν απόλυτη. Οι συνθήκες φάνταζαν ιδανικές.

Στο βουνό θα επικρατούσε διαρκώς απίστευτος οργασμός δημιουργικότητας.

Εντάξει, πότε-πότε τα παιδιά θα έκαναν και κάνα διάλειμμα. Η πολλή δημιουργία σε εξαντλεί, κακά τα ψέματα.

Αλλά γρήγορα θα επέστρεφαν στα επικά έργα τους, όπου και ήταν ταγμένοι.

Δεν τους πήρε πάνω από επτά νανοδευτερόλεπτα να αποφασίσουν να πουν το «ναι», αλλά τους πήρε αρκετές δεκάδες κανονικά δευτερόλεπτα κατά τα οποία βροντοφώναζαν «ΝΑΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙ, ΝΑΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙ, ΝΑΙ, ΝΑΙ, ΝΑΙ, ΝΑΙ, ΝΑΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙ» υπό το καθεστώς πλήρους έκστασης.

Πέρα από την πλάκα, πάντως, εκείνη την περίοδο δημιουργήθηκαν στο Teufelsberg ορισμένα εξαιρετικά graffities, tags και murals (όπως με διαβεβαίωσε φίλος ειδικός επί του θέματος, αυτά είναι τρία πολύ διαφορετικά μεταξύ τους πράγματα και προφανώς το δέχομαι αδιαπραγμάτευτα, δεν έχω επιλογή). Ορισμένα, μάλιστα, μου άρεσαν ιδιαίτερα, ακόμα κι αν δεν ξεκαθάρισα ποτέ μέσα μου αν είναι graffities, tags, murals ή μουτζούραλς.

teufelsberg5 teufelsberg6 teufelsberg7 teufelsberg8 teufelsberg9 teufelsberg10 teufelsberg11 teufelsberg12 teufelsberg13 teufelsberg14 teufelsberg15 teufelsberg16 teufelsberg17 teufelsberg18 teufelsberg19

Τέλος πάντων, ενώ οι καλλιτέχνες δημιουργούσαν ωραία και καλά και ο κόσμος ικανοποιούσε την περιέργειά του περιφερόμενος στις εγκαταστάσεις του πρώην σταθμού παρακολούθησης, μια μέρα έσκασαν μύτη από το πουθενά οι ιδιοκτήτες του μέρους. Και έγινε λίγο της πουτάνας. Όχι τόσο γιατί ο κάτι σαν επιστάτης, κάτι σαν ενοικιαστής τι στο διάολο ήταν, πουλούσε ξεναγήσεις, αλλά κυρίως διότι έμοιαζε να έχει τσακωθεί με το σίγμα το τελικό, οπότε τα χρήματα που εισέπραττε, έβγαζαν one way εισιτήριο για την τσέπη του, αντί για τις τσέπες τους. Η μικρή αυτή «παρεξήγηση» λύθηκε με τον νοικάρη να παίρνει πόδι κακήν κακώς, τον Σεπτέμβρη του ’15, και τους ιδιοκτήτες να έχουν πάρει την κατάσταση στα χέρια τους, με ό,τι αυτό σημαίνει (κανείς δεν ξέρει ακριβώς).

Όπως κατέστησα σαφές μερικές χιλιάδες αράδες πιο πάνω, εξακολουθούν να γίνονται  μ α ζ ι κ έ ς  ξεναγήσεις, επίσημα πια, αλλά κανείς δεν ξέρει αν θα συνεχιστούν και στο μέλλον και για πόσο. Ίσως εκεί ακριβώς οφείλεται και το μαζικό του πράγματος. Καλλιτέχνες πλέον δεν υπάρχουν πολλοί. Μόνο δύο είδα, οι οποίοι στο κομμάτι που με αφορά μπορεί να ήταν και κομπάρσοι, ίσα για το εφέ, δεν τους είδα να καλλιτεχνούν όση ώρα ήμουν κοντά τους. Να περιεργάζονται ένα γκράφιτι, ναι. Να κουνάνε πέρα-δώθε τα κεφάλια και τα σπρέι τους, ναι. Να συνδιαλέγονται μεταξύ τους αλλά και με την ιστορία την ίδια, ναι. Να κάνουν κάτι χρήσιμο από γραφιστικής πλευράς, όχι. Και ήμουν κοντά τους αρκετή ώρα.

teufelsberg20

Ακόμα κι αν δεν δημιουργούνται πια νέα έργα με τους ρυθμούς που δημιουργούνταν κάποτε, πάντως, δεν θα γίνουν ποτέ είδος υπό εξαφάνιση στην περιοχή. Οπότε, ορίστε μερικά ακόμα, να ‘χεις να χαζεύεις.

teufelsberg21 teufelsberg22 teufelsberg23 teufelsberg24 teufelsberg25 teufelsberg26 teufelsberg27 teufelsberg28 teufelsberg29 teufelsberg30 teufelsberg31 teufelsberg32 teufelsberg33 teufelsberg34 teufelsberg35 teufelsberg36 teufelsberg37 teufelsberg38 teufelsberg39 teufelsberg40 teufelsberg41 teufelsberg42 teufelsberg43 teufelsberg44

Φυσικά, υπάρχουν πάντα τα κτίρια με τους απίθανους θόλους στην κορυφή τους, οι οποίοι προσφέρουν απλόχερα ευκαιρίες για εντυπωσιακές λήψεις από κάτω, από πάνω, από μέσα, από παντού. Σε κάποιον που ξέρει από φωτογραφία. Οι δικές μου λήψεις είναι αρκετά πιο αδιάφορες, αλλά αυτές έχουμε τώρα, tough luck.

teufelsberg45 teufelsberg46 teufelsberg47 teufelsberg48 teufelsberg49 teufelsberg50 teufelsberg51 teufelsberg52 teufelsberg53 teufelsberg54

Πάντως την κορυφαία στιγμή σε σχέση με τις εγκαταστάσεις, την έζησα ανεβαίνοντας στο πάνω-πάνω όροφο, όπου βρέθηκα ουσιαστικά μέσα στον ένα θόλο. Και δεν τη λέω κορυφαία, μόνο και μόνο επειδή ήμουν στην κορυφή (αν και θα μπορούσα). Από πριν περάσω, λοιπόν, το κατώφλι της εισόδου, άκουσα μουσική από ένα έγχορδο που ανήκει στη συνομοταξία των «δεν το ’χω ακούσει ποτέ ξανά». Ταυτόχρονα, μυρίστηκα τι ακριβώς συνέβαινε εκεί μέσα…

Με το που μπήκα, το ντουμάνι με πήρε κανονικά. Ωστόσο, ούτε για μια στιγμή δεν μου ήρθε να κάνω μεταβολή. Αντιθέτως, μου ήρθε να το σκάσω κι εγώ. Αλλά κρατήθηκα. Κύριος. Κύριος υπεύθυνος για το ψυχοτρόπο νέφος –αν και με σημαντική βοήθεια από άλλους παρισταμένους- ήταν ο οργανοπαίχτης. Ένας 45άρης, ξεπλυμένος ροκάς που παίζει σοβαρά να έχει ξεχαστεί εκεί μέσα από τα 90s, αλλά ακόμα κι αν δεν ισχύει αυτό, σίγουρα έχει ξεχάσει να κουρευτεί/λουστεί από τα 80s. Ενώ η μουσική και οι αναθυμιάσεις με είχαν πάρει από τα αυτιά και τη μύτη και με είχαν οδηγήσει στον προθάλαμο μιας μυσταγωγικής εμπειρίας, κοίταξα ψηλά και αυτό που αντίκρισα με έσπρωξε με δύναμη μέσα.

Πρόκειται για μια από τις πιο ωραίες «πανογραφίες» που έχω δει ποτέ, και δεν το λέω απλώς επειδή είναι η μόνη ζωγραφιά σε πανί ή όποιο άλλο υλικό είναι αυτό. Το λέω γιατί στα μάτια μου μοιάζει υπέροχη.

Άρχισα να κατηφορίζω γεμάτος εικόνες, δίνοντας στο βουνό τη σιωπηλή υπόσχεση ότι οι δυο μας θα βρεθούμε ξανά πολύ σύντομα. Ότι θα βρισκόμαστε κάθε φορά που ανεβαίνω στο Βερολίνο, γιατί, με τόσα που ακούγονται για το μέλλον και την αξιοποίησή του, ποτέ δεν θα ξέρω ποια θα είναι η τελευταία φορά που θα έχω την ευκαιρία να το δω, και, αλήθεια, η μία φορά είναι πολύ λίγη.

Και εκείνη ακριβώς τη στιγμή στοίχειωσε το μυαλό μου η εξής σκέψη: Αν όλο αυτό που συνέβη με το Teufelsberg τα τελευταία χρόνια είναι ένα καλοστημένο «διαβολικό» πλάνο; Πλάνο που ξεκίνησε με τη διάδοση μυθευμάτων σε σχέση με τους λόγους για τους οποίους ενδείκνυται να αποφύγεις να το επισκεφτείς no matter what, ώστε να δημιουργήσει τεχνητή ζήτηση για επισκέψεις από ανθρώπους που τους έτρωγε, αλλά δεν το τολμούσαν; Και συνεχίστηκε με τη διασπορά ανυπόστατων φημών για το μέλλον της τοποθεσίας και το πόσο απρόσιτη θα γίνει από μήνα σε μήνα, από βδομάδα σε βδομάδα, από ώρα σε ώρα, μόνο και μόνο για να μας κάνει να θέλουμε κι άλλο και να αναθεματίζουμε την κακή μας τύχη που δεν μπορούμε; Και κορυφώθηκε με την προσωρινή τάχα μου άρση όλων των περιορισμών και την έναρξη επίσημων ξεναγήσεων, για να μας κάνει να πάμε ξανά και ξανά, εφόσον είμαστε βέβαιοι ότι το προνόμιο αυτό θα μας στερηθεί σύντομα, αλλά επί της ουσίας δεν θα μας στερηθεί ποτέ, γιατί αυτή ήταν εξ αρχής η παγίδα στην οποία πέσαμε σαν πρωτάρηδες; Χμμμ…

Αλήθεια, αυτό που έχεις δει δυο σεζόν House of Cards και ξαφνικά νομίζεις όχι μόνο ότι παντού κρύβονται συνωμοσίες, αλλά και ότι εσύ μόνο από όλους τους ανθρώπους κατάφερες να αποκτήσεις προνομιακή θέση στη μία και μόνη αλήθεια, περνάει ποτέ άραγε; Για έναν φίλο ρωτάω, όχι για εμένα. Εγώ  ξ έ ρ ω .

Σκεπτόμενος και αυτό, μεταξύ άλλων, στον δρόμο της επιστροφής έχασα όλα τα σημάδια που δεν έπρεπε να χάσω και βρέθηκα στου διαβόλου τη μάνα.

 

Teufelsberg
Teufelsseechaussee ΧΧ (μην περιμένεις αρίθμηση. Και που βάφτισαν τον δρόμο πολύ είναι)
14055, Σαρλότενμπουργκ-Βίλμερσντορφ, Βερολίνο
Κοντινότερη στάση: Grunewald (S7, S75)

Και επειδή η ζωή είναι πολύ μικρή για να ψάχνεις τη στάση (του μετρό) που σε εξυπηρετεί καλύτερα, στον χάρτη με τις 334 όμοιές της, το ichlieberlin σε βοηθάει, επισημαίνοντάς τη  δ ι α κ ρ ι τ ι κ ά.

Berlin top tourist attractions printable map

2 thoughts on “Teufelsberg: Όλα όσα πρέπει να ξέρεις για το βουνό του διαβόλου (μαζί με το ότι υπάρχει ένα τέτοιο)

Αφήστε μια απάντηση

Top