Στη βόρεια πλευρά του περίφημου Μάουερπαρκ, υπάρχει ένα τούνελ -το οποίο ενώνει το Πρεντσλάουερ Μπεργκ με το Βέντινγκ- που είναι το πιο περίεργο από όλα τα τούνελ που έχω συναντήσει ποτέ. Γιατί όμως είναι τόσο ιδιαίτερο; Διότι η συντριπτική πλειονότητα των τούνελ παρουσιάζει ενδιαφέρον είτε σε σχέση με το από πού προέρχεται το φως στην άκρη τους (συνηθέστερα από τρένο που κινείται με ορμή κατά πάνω μας) είτε σε σχέση με το πού οδηγούν (συνηθέστερα στον διάολο).
Όχι αυτό το τούνελ, όμως. Το εν λόγω καθίσταται μοναδικό για κάτι που βρίσκεται μέσα του. Για 80 τέτοια «κάτια», πιο συγκεκριμένα. Διατρέχεται, βλέπεις, από κάτι 80 κολόνες δωρικού ρυθμού. Βλέπεις.
Όποιος κι αν είναι ο ρυθμός τους, ένα είναι σίγουρο σε σχέση με τις κολόνες: Δεν είναι αρχαίες. Κατασκευάστηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα -περίπου όταν κατασκευάστηκε και το ίδιο το τούνελ. Επιπλέον, κάτι επίσης σίγουρο σε σχέση με αυτές, είναι ότι δεν έχουν φτιαχτεί από μάρμαρο, αλλά από χυτοσίδηρο, υλικό του οποίου η χρήση μαζικοποιήθηκε τα χρόνια εκείνα, λόγω του χαμηλού κατασκευαστικού κόστους του και της μεγάλης ευελιξίας στις εφαρμογές του.
Ωστόσο, το πιο πρωτότυπο από τα χαρακτηριστικά που τις συνοδεύουν, είναι ότι έχουν όνομα. Ναι, όνομα, καλά διάβασες. Λέγονται κολόνες «Χάρτουνγκ», προς τιμήν του Ούγκο Χάρτουνγκ, Γερμανού αρχιτέκτονα, ο οποίος -φαντάζομαι- τις σχεδίασε.
Πλάκα-πλάκα, το μόνο συνηθισμένο πράγμα που κάνουν οι εν λόγω κολόνες, είναι το ότι στηρίζουν μια γέφυρα από πάνω τους. Την ίδια ακριβώς γέφυρα που δικαιολογεί την ύπαρξη ενός τούνελ από κάτω της. Κάπως έτσι, επανερχόμαστε πολύ γρήγορα στο τούνελ. Το οποίο έφτασε η ώρα να σταματήσουμε να το λέμε τούνελ. Ας το πούμε για μια φορά σήραγγα, βρε αδερφέ. Το τούνελ, που λες (είπαμε, τη λέξη σήραγγα θα τη χρησιμοποιήσουμε μία φορά), έχει κι αυτό όνομα. Ονομάζεται Γκλάιμ, έχοντας πάρει το όνομά του από την ομώνυμη οδό πάνω στην οποία χτίστηκε, η οποία, με τη σειρά της, ονοματοδοτήθηκε από τον ποιητή Γιόχαν Βίλχελμ Λούντβιχ Γκλάιμ. Η βάφτισή του πραγματοποιήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 1911, ακριβώς 78 χρόνια πριν την πτώση του τείχους, το οποίο τότε δεν είχε χτιστεί ακόμα. Έχει μήκος 130 μέτρα και πλάτος 23 μέτρα.
Η θέση του, στα σύνορα μεταξύ του πρώην Ανατολικού και του Πρώην Δυτικού Βερολίνου, το κατέστησε μήλο της έριδας μεταξύ Γερμανίας και Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι, κατά τη διάρκεια του Β’ Π.Π. άλλαξε πολλές φορές χέρια.
Στα χρόνια μεταξύ του 1961 και του 1989, από την άλλη, το τούνελ Γκλάιμ δεν άλλαξε «ιδιοκτησιακό καθεστώς» καμιά φορά, καθώς το τείχος, το οποίο μπλόκαρε την ανατολική έξοδό του, δεν άφηνε πολλά περιθώρια για παρερμηνείες και ασάφειες. Λίγους μήνες μετά την πτώση, τον Σεπτέμβριο του 1990, επιτράπηκε ξανά η διέλευση πεζών από αυτό, ενώ τον Οκτώβριο του 1993 ξεκίνησε η κυκλοφορία και των οχημάτων.
Για αρκετά χρόνια όλα κυλούσαν ομαλά σε ό,τι είχε να κάνει με το τούνελ. Το πιο ενδιαφέρον που του συνέβαινε αραιά και πού, ήταν κάνα πάρτι στην επέτειο πτώσης του τείχους και μέχρι εκεί.
Ωστόσο, στο Βερολίνο it’s all fun and games until it starts pouring. Έτσι, στις 27 Ιουλίου του 2016, ξεκίνησε μια καταιγίδα που έκανε τους Βερολινέζους να θέλουν να βρουν ένα ζευγάρι από το κάθε είδος ζώου και να κλειστούν στα σπίτια τους. Όταν με το καλό σταμάτησε να βρέχει, το τούνελ είχε γίνει σχεδόν υποθαλάσσιο και γύρω στα 40 αυτοκίνητα είχαν μάθει να κολυμπάνε ύπτιο μέσα του. Το να κλείσει για κάποιο διάστημα ήταν μονόδρομος. Σε αυτή την πιο «εσωστρεφή» φάση του το γνώρισα εγώ, όταν είχε ανοίξει ξανά για πεζούς και ποδηλάτες, αλλά όχι ακόμα για αυτοκίνητα -αυτό επρόκειτο να γίνει στις 13 του περασμένου Γενάρη. Για να είμαι ειλικρινής, βρήκα αυτή τη «μετα-Αποκαλυπτική» εικόνα του αρκετά γοητευτική.
Σήμερα το τούνελ Γκλάιμ, πλημμυρισμένο ή μη, ανοιχτό ή κλειστό, έρημο ή πολύβουο, αποτελεί διατηρητέο μνημείο, διότι είναι μία από τις μόλις δύο «γεφυρένιες» κατασκευές (η άλλη είναι η Yorckbrücken) που διατηρούν αναλλοίωτη έως και σήμερα την αρχική μορφή τους, αυτή που είχαν αμφότερες γύρω στο 1900. Και ποιος ευθύνεται γι’ αυτό; Ναι, καλά το μάντεψες. Οι κολόνες Χάρτουνγκ. Οι οποίες εκτός από σπανιότατες τώρα πια, είναι και γαμώ τις ανθεκτικές -να τα λέμε όλα!
Και μακάρι να μείνει εκεί, ακλόνητο και δυνατό, για να μας παίρνει από το χεράκι κάθε φορά που το διασχίζουμε, και να μας δείχνει για πολλά πολλά χρόνια ακόμα πώς είναι να διαιρείς με το μηδέν.
Κολόνες Χάρτουνγκ στο τούνελ Γκλάιμ
Gleimstraße 63
13355, Βέντινγκ, Βερολίνο
Κοντινότερη στάση: Voltastraße (U8)
Και επειδή η ζωή είναι πολύ μικρή για να ψάχνεις τη στάση (του μετρό) που σε εξυπηρετεί καλύτερα, στον χάρτη με τις 334 όμοιές της, το ichlieberlin σε βοηθάει, επισημαίνοντάς τη δ ι α κ ρ ι τ ι κ ά.
