-Α, κοίτα μια πανέμορφη βελανιδιά!
-Πόσα χρόνια λες να είναι εδώ;
-Ξέρω ‘γω; Πολλά μάλλον. Ίσως εκατοντάδες.
-Δεν έχει κάτι μαγικό το ότι από τότε που ήταν μικρό δεντράκι μέχρι σήμερα, ο κόσμος έχει αλλάξει συγκλονιστικά πολύ; Το διανοείσαι τι έχει “δει” αυτό εδώ το δέντρο;
-Όντως, δεν το χωράει ο νους.
-Τι λες, το κόβουμε;
-Τι;;; Τι εννοείς;
-Ε, ό,τι ήταν να δει το έχει δει, δεν έχει να περιμένει κάτι άλλο.
-Ρε πας καλά;;; Δεν παίζει αυτό το πράμα.
-Τότε μήπως να το κάψουμε;
-Δεν το πιστεύω αυτό που ακούω!
-Άρα δεν θα το κόψουμε;
-Προφανώς όχι;
-Ούτε θα το κάψουμε;
-Όχι βέβαια.
-Τότε μπορούμε τουλάχιστον να του κάνουμε bullying;
-Χμμμ… Αυτό το ακούω.
Ένας τέτοιος διάλογος περνάει από το μυαλό μου κάθε φορά που ακούω για ένα πολύ συγκεκριμένο δέντρο στο Βερολίνο, και πάλι καλά να λέμε που δεν ακούω πολύ συχνά γι’ αυτό, γιατί η παραπάνω στιχομυθία μπορεί να γίνει εξαιρετικά βαρετή μετά την τρίτη τέταρτη φορά. Ας σταθούμε όμως για λίγο στο τι το ιδιαίτερο έχει αυτό το πολύ συγκεκριμένο δέντρο: Είναι το πιο παλιό δέντρο του Βερολίνου.
Βέβαια, αν θέλουμε να είμαστε απολύτως ακριβείς, δεν είναι “του Βερολίνου”, διότι στην πραγματικότητα το δέντρο υπάρχει περισσότερα χρόνια από ό,τι η πόλη. Ενώ το Βερολίνο είναι περίπου 785 ετών, η βελανιδιά για την οποία μιλάμε, υπολογίζεται ότι είναι μεταξύ 800 και 900 ετών. Συνεπώς, μια πιο σωστή διατύπωση θα ήταν η “Το Βερολίνο είναι η πιο παλιά πόλη της βελανιδιάς”, η οποία, ωστόσο, θα πυροδοτούσε συζητήσεις για την πνευματική μας κατάσταση, τη νηφαλιότητά μας (ή την απουσία αυτής), ακόμα και για τη νοημοσύνη μας, συνεπώς κρίνεται πιο συνετό το να επιλέξουμε την αρχική διατύπωση, αφού πάντως έχουμε συμφωνήσει μεταξύ μας ότι πιο σωστή είναι η άλλη, με καθαρά λεπτολογικά κριτήρια. Προχωράμε.
Και τι δεν έχει δει, που λες, αυτή η βελανιδιά! Έχει δει το Βερολίνο να γεννιέται, όπως είπαμε, και να μεγαλώνει στα χρόνια του Μεσαίωνα. Έχει δει αυτοκρατορίες, εξεγέρσεις, μονομαχίες, νικητές, ηττημένους. Έχει δει αρρώστιες, γιατρειές, ανθρώπους χαρούμενους, ερωτευμένους, ρομαντικούς, στεναχωρημένους. Μια φορά είδε μέχρι και τον φημισμένο Johann von Goethe, που την επισκέφτηκε το 1778 για να τη θαυμάσει. Έχει δει την ίδια την ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης. Για να μην το κουράζουμε άλλο, αυτή η βελανιδιά έχει δει τα πάντα.
Και επειδή, αυτή μπορεί να τα έχει δει όλα αλλά εμείς δεν έχουμε δει ακόμα τίποτα σχετικό με αυτή, ορίστε:
Ανάμεσα, λοιπόν, σε αυτά τα “όλα” που έχει δει η εν λόγω βελανιδιά, είναι και δυο κωλοπαίδια, που ζούσαν στο κάστρο Tegel εκεί κοντά. Για να διασκεδάσουν πότε-πότε, έκοβαν βόλτες στο δάσος -είμαστε στα τέλη του 18ου αιώνα, θυμίζω, δεν υπήρχαν τηλεοράσεις και tablets για να τα παρκάρουν εκεί μπροστά οι γονείς τους, να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο. Ε, σε μια από τις βόλτες τους, τράκαραν τη θεόρατη αυτή βελανιδιά που τους εντυπωσίασε με το μέγεθός της, οπότε αποφάσισαν να τη βαφτίσουν “Dicke Marie”, που θα πει “Χοντρή Μαρία”. Γιατί; Γιατί τους θύμιζε, λέει, μια μαγείρισσα που είχαν στο σπίτι (κάστρο, θυμίζω), που τη λέγανε Μαρία και ήτανε χοντρή.
Κι αν σου φαίνεται ότι το όνομα κάνει λίγο fat shaming, πολύ καλά σου φαίνεται. Και πάλι καλά να λέμε που οι “νονοί” της βελανιδιάς μας δεν ήξεραν να υπολογίζουν την ηλικία μιας τέτοιας, γιατί τότε, πέρα από χοντρή, θα την έλεγαν και παλιόγρια τη φουκαριάρα τη Μαρία, κάνοντάς της και age shaming της φουκαριάρας. Που, ΟΚ, οι σχετικοί όροι μπορεί να μην υπήρχαν καν τότε, αυτό όμως δεν κάνει τα κωλοπαίδια που (υπήρχαν από πάντα και) επέλεγαν να προσβάλουν οποιονδήποτε -ναι, ακόμα και μια βελανιδιά- για τα κιλά ή για τα χρόνια του, λιγότερο κωλοπαίδια.
Τέλος πάντων, τα αγόρια που έκαναν bullying στο καημένο το δέντρο (ναι, ναι, προτού καν επινοηθεί και αυτός ο όρος) μεγαλώνοντας εξελίχθηκαν στα φημισμένα αδέρφια Alexander και Wilhelm Von Humboldt, που έγιναν γεωγράφοι, εξερευνητές, γλωσσολόγοι, φιλόσοφοι, πολιτικοί, διπλωμάτες (ας τους πούμε γενικά πανεπιστήμονες, να ξεμπερδεύουμε), ιδρυτές του Πανεπιστημίου Humboldt του Βερολίνου, και -ελπίζουμε- λιγότερο κωλοπαίδια από όσο ήταν στα μικράτα τους.
Σήμερα, η γλυκιά μου η Dicke Marie ζει εκεί ακριβώς όπου ζούσε και πριν από 800-τόσα χρόνια -στο δάσος που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της λίμνης Tegel. Πλέον, η βελανιδιά που ανήκει στο είδος quercus robur -ο οποίος είναι ένας εξαιρετικά φαντεζί τρόπος για να πει κάποιος “κοινή βελανιδιά”, ωστόσο ακόμα και αυτό το άχαρο “κοινή” είναι κατά πολύ ανώτερο του “Χοντρομαρία”- έχει ανακηρυχθεί ως φυσικό μνημείο και δέντρο εθνικής κληρονομιάς (αυτό έγινε σχετικά πρόσφατα, τον Ιούλιο του 2021), ενώ ανήκει και στα 100 πιο σημαντικά δέντρα της Γερμανίας (δεν ξέρω ποια είναι τα υπόλοιπα 99, αλλά εικάζω ότι κάπου ανάμεσά τους βρίσκεται και αυτό).
Κάπου εκεί παραδίπλα της, μάλιστα, υπάρχουν και δύο επιγραφές που μας ενημερώνουν σχετικά.
Από τα λίγα googletranslate-ικά που ξέρω, καταλαβαίνω ότι λέει πως “εδώ τιμάμε την εθνική σπουδαιότητα αυτού του δέντρου και προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι όλοι το αντιμετωπίζουν ως εθνικό μνημείο, το προστατεύουν, το φροντίζουν και το σέβονται, όχι μόνο τώρα αλλά και για πολλούς αιώνες ακόμα”. Λέει ακόμα ότι “σας παρακαλούμε να μην το πλησιάσετε πολύ, αφενός για να προστατέψετε τις ρίζες του και αφετέρου γιατί μπορεί να πέσει κάνα κλαδί και να σας στείλει ελαφρώς αδιάβαστους. Ας προσέξουμε το μεγαλόπρεπο αυτό δέντρο, ώστε να μεγαλώσει όσο περισσότερο γίνεται” και διάφορα τέτοια γλειψιματικά.
Λες και την καλοπιάνουν για να ισοφαρίσουν τα 200τόσα χρόνια τραμπουκισμού που υπέστη λόγω του ονόματός της, ξέρω ’γω.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα βρεθείς προς Alt Tegel μεριά, διάσχισε την πανέμορφη Tegeler Hafenbrücke (Sechserbrücke)…
…ακολούθησε τη σχετική σήμανση…
…και μετά από λίγο θα τη δεις να ορθώνεται μπροστά σου.
Με 26 μέτρα ύψος, άλλα 7 μέτρα περιφέρεια και γύρω στα 800+ χρόνια σοφίας στην πλάτη, είναι εντυπωσιακή και επιβλητική (και ΣΙΓΟΥΡΑ ΟΧΙ ΧΟΝΤΡΗ). Ωστόσο, μην αφήσεις αυτά τα νούμερα να σε αποθαρρύνουν. Πήγαινε προς το μέρος της, ψιθύρισέ της μια γλυκιά κουβέντα. Μην την παρεξηγήσεις που δεν θα σε αφήσει να την αγγίξεις. Έχει πληγωθεί πολύ από τους ανθρώπους στο παρελθόν και πλέον κρατάει τις αποστάσεις της.
“Dicke Marie” (το πιο παλιό δέντρο του Βερολίνου)
An der Malche 1
13507, Τέγκελ, Βερολίνο
Κοντινότερη στάση: Alt–Tegel (U6)