Κάπου στο Βερολίνο, κάτω από κάτι γραμμές τρένου, βρίσκεται ένα μπεργκεράδικο που κάνει τον όρο «βρώμικο» να φαντάζει γκουρμέ. Όχι επειδή τα burger του είναι τόσο κακής ποιότητας που μπορούν να σε κάνουν να πεις «Πω, το μπουρδέλο, πριονοκορδέλα με πήγε» πιο γρήγορα από ό,τι ένας βίγκαν λέει «Είμαι βίγκαν». Το θέμα είναι κονσεπτικό και για να το αντιληφθείς πλήρως πρέπει να ταξιδέψουμε παρέα στο Βερολίνο (no news here!) του 1860 ξέρω ’γω (?!).
Τω καιρώ εκείνω, το λοιπόν, ολοένα και περισσότερος κόσμος συνέρρεε στο Βερολίνο σε αναζήτηση δουλειάς, ειδικώς, και καλύτερης ζωής, γενικώς. Όπως είναι λογικό, οι άνθρωποι είχαν διαφόρων ειδών «ανάγκες», σε κάποιες από τις οποίες ήρθαν να απαντήσουν τα οκτάγωνα café (Cafe Achteck). Τα εν λόγω, υπηρετούσαν επαρκέστατα το σκέλος «οκτάγωνα», εφόσον ήταν εντελώς οκτάγωνα, και καθόλου το σκέλος «café», εφόσον ήταν δημόσια ουρητήρια. Το γιατί επελέγη το «καφέ» παραμένει αδιευκρίνιστο ακόμα και σήμερα. Ίσως αυτός που τα βάφτισε έτσι, ήξερε ότι κάμποσες δεκαετίες αργότερα θα ήταν αρκετά διαδεδομένη συνήθεια το να καταφεύγεις για το ψιλό σου σε κεντρικές καφετέριες και φαστφουντάδικα, άρα έβλεπε πολύ μπροστά. Ή, μπορεί απλώς να ήξερε ότι οι χρήστες του δεν θα περιορίζονταν στο ψιλό τους αλλά θα έκαναν και το χοντρό τους, άρα μπορούμε να πούμε ότι έβλεπε πολύ πίσω.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό είναι το όνομά τους, οπότε piss off, και αυτή είναι η αρχέτυπη όψη τους –αν έχεις βρεθεί στην πόλη, παίζει δυνατά να ‘χεις δει κάποιο.
Λέγεται ότι η πρωτοβουλία για τη δημιουργία τους ανήκει στην βασίλισσα Βικτώρια, η οποία μια φορά είδε έναν τύπο να κατουράει στον δρόμο και καθόλου δεν της άρεσε από πλευράς αισθητικής και υγιεινής, οπότε ανέθεσε στον Carl Theodor Rospott τον σχεδιασμό δημόσιων χώρων που θα την προφύλασσαν από τέτοια αποτρόπαια θεάματα. Το ότι η πρωτοβουλία για τη δημιουργία αυτών των νέων χώρων ανήκε σε γυναίκα με ιδιαίτερη ευαισθησία, φαίνεται από το γεγονός ότι κανείς δεν σκέφτηκε πού θα τα κάνουν οι γυναίκες, οι οποίες μόλις το συνειδητοποίησαν, δεν μπορούσαν να κρύψουν τη χαρά τους. Σχεδόν κατουρήθηκαν από αυτή.
Θα αναρωτιέσαι τι σχέση έχουν όλα αυτά με τα burgers. Θέλω να σε διαβεβαιώσω ότι δικαίως αναρωτιέσαι. Αυτό. Συνεχίζουμε.
Όπως με πληροφορεί η google, το πρώτο τέτοιο ουρητήριο λειτούργησε το 1863 και μπορούσε να εξυπηρετήσει ταυτόχρονα μέχρι και επτά άνδρες. Κάποια στιγμή, στις αρχές του 20ου αιώνα, το Βερολίνο έφτασε να έχει πάνω από 150 τέτοια μαντεμένια, πρασινωπά «καφέ». Αυτό ήταν και το πληθυσμιακό peak τους. Από κει και πέρα, λίγο οι πόλεμοι, λίγο η φυσική φθορά, λίγο η εξέλιξη σε υποδομές, οδήγησαν στον μαρασμό τους. Στα τέλη του περασμένου αιώνα, τα περισσότερα είχαν ήδη τερματίσει ευδοκίμως την καριέρα τους με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που την ξεκίνησαν, ενώ τα λίγα που είχαν απομείνει σε λειτουργία, έψαχναν τρόπο να χαρακτηριστούν διατηρητέα μνημεία για να καβατζωθούν (και, πράγματι, πολλά από αυτά το κατάφεραν, χάρη σε ένα πρόγραμμα που δυστυχώς δεν ακολούθησε το παράδειγμα του «δικτύου natura» ώστε να ονομαστεί «katura», αν και θα έπρεπε).
Στον αντίποδα όλων αυτών, υπήρχε και ένα ρομαντικό, ονειροπόλο ουρητήριο που αντιστεκόταν. Δεν σκέφτηκε ούτε για μια στιγμή να ακολουθήσει τον εύκολο δρόμο του εφησυχασμού και της παραίτησης. Μια ζωή που όλη μέρα θα χάζευε μαλαπέρδες, να του πει τι; Μια τιμητική αποστρατεία που μοιάζει περισσότερο με ένα ατιμωτικό σκούριασμα, τι είδους κίνητρο μπορεί να αποτελέσει για έναν υπερήφανο καμπινέ; «Όχι για εμένα κύριοι», φέρεται να είπε. «Εγώ έχω όραμα, έχω φιλοδοξίες, έχω ελπίδα, έχω προοπτική, έχω π ρ ό γ ρ α μ μ α ». Και, πράγματι, κατάφερε να αφήσει οριστικά πίσω του το παρελθόν και να γίνει… μπεργκεράδικο.
«Ούραααααααααααααα», πανηγύριζε. Από μέσα του, όμως, γιατί αντιλαμβανόταν ότι πολλοί θα παραμόνευαν, έτοιμοι να παρερμηνεύσουν τα λόγια του.
Μάλιστα, το Burgermeister δεν είναι ένα απλό μπεργκεράδικο. Είναι ένα από τα καλύτερα ή πιο δημοφιλή, τέλος πάντων, του Βερολίνου, αν κρίνει κανείς από την τεράστια ουρά που βρίσκεται μονίμως σχηματισμένη μπροστά του.
Αν το καλοσκεφτείς, δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, καθώς το εν λόγω, σαν να έχει πάρει το εγχειρίδιο «Αυτά τα χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ένα μαγαζί για να γίνει hit στο Βερολίνο» και τα έχει τικάρει ένα προς ένα:
Ασυνήθιστος χώρος: I believe we’ve established that! Τικ. ✓
Ασυνήθιστη τοποθεσία: Το «κάτω από κάτι γραμμές τρένου» που είχαμε πει στην αρχή, λογικά μας καλύπτει και σε αυτό το σκέλος. Τικ. ✓
Υπέροχη τοποθεσία, ανεξαρτήτως «ασυνηθιστότητας»: Αν θέλουμε να ακριβολογήσουμε, οι «κάτι γραμμές τρένου» είναι η εμβληματική γραμμή U1 σε ένα από τα πιο ωραία σημεία της –σχεδόν δίπλα στην γέφυρα Oberbaum– λίγο πριν το Kreuzberg γίνει Friedrichshain. Σε μια από τις πιο κεντρικές, πιο πολυπολιτισμικές, και με έντονη νυχτερινή ζωή περιοχές του Βερολίνου. Άρα, τικ. ✓
Ανοιχτό όταν το έχεις περισσότερο ανάγκη: Μετά από τα ξίδια. Αλλά και τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Τικ; Τικ. ✓
Για κάποιο λόγο σε κάνει να το θες: Ακόμα κι αν τα μπεργκεράδικα σε αφήνουν αδιάφορο, το να βλέπεις τόσο κόσμο να ξεροσταλιάζει περιμένοντας να παραγγείλει, ε, όσο να ’ναι σε ιντριγκάρει κάπως. Εσύ, δηλαδή, γιατί να μην το δοκιμάσεις; Στο πηγάδι κατούρησες; (είδες τι έκανα μόλις, ε;). Εξάλλου για ένα γαμωμπέργκερ μιλάμε, πόσο χάλια μπορεί να είναι; Τικ κι εδώ. ✓
Ξυπνάει έναν απρόσμενα ποιητικό εαυτό σου: Ο χρόνος μιας αναμονής αμείλικτης, αφήνει το σημάδι του στην ύλη. Η χλαλοή μπροστά, πίσω κι ολούθε, σε παρασύρει θαρρείς. Το πλήθος, χωνευτήρι σωστό(ν). Λαών, εθνοτήτων και καστών. Όλοι ίσοι ενώπιον μιας ανάγκης κοινής κι αρχέγονης. Κι εσύ καταμεσής μιας νησίδας που πληγώνει σκαιά τον λιμό. Φρενήρης γύρω σου ο ρυθμός της άγρυπνης πόλης. Με την ωμή, αδάμαστη ορμή της να πάλλεται σιμά σου. Η αύρα της σε πλημμυρίζει. Ναι. Σε πλημμυρίζει. Τικ, δίχως δεύτερη κουβέντα. ✓
Ως προς το φαγητό, οι επιλογές που σου προσφέρει το Burgermeister είναι όσες χρειάζεται [γύρω στα 5-6 βασικά burger, πατάτες σκέτες, με τυρί ή/και με τσίλι, κι άλλες 2-3 super SOS (τις γράφω έτσι, επειδή πέφτουν πάντα -ήταν λίγο geek αστείο αυτό)] ώστε να μη σαστίζεις στις 3 το πρωί που θα δίνεις μάχη με τις λέξεις και τις σκέψεις προκειμένου να σχηματίσεις παραγγελία με αρχή, μέση, τέλος και νόημα. Επιπλέον, είναι και όσο νόστιμες πρέπει, ώστε να σου φαίνονται πραγματικά πεντανόστιμες στις 3 το πρωί, όταν δεν θα είσαι και ο πλέον αντικειμενικός γευσιγνώστης του κόσμου. Άσε που, προσωπικά μιλώντας, δεν είμαι ο πιο αντικειμενικός γευσιτέτοιος ακόμα και στις πιο «νηφάλιες» ώρες της ημέρας, καθώς παίρνω πάντα ό,τι έχει τσίλι και το αποτέλεσμα δεν με απογοητεύει ποτέ.
Συνοψίζοντας, το… εχμμμ… μέρος σχεδόν σε υποχρεώνει να κάνεις πολλούς και πολύ κακούς συνειρμούς. Ωστόσο, επίτρεψέ μου να σου πω ότι στην πραγματικότητα είναι πολύ καλύτερο από όσο σε κάνει να φαντάζεσαι το βεβαρημένο παρελθόν του. Άσε που έχει δύο μοναδικές αρετές: Πρώτον, είναι το πιο απενοχοποιημένο «βρώμικο» του κόσμου όλου. Είσαι σίγουρος ότι εκεί που τρως συνήθως είναι πιο καθαρά από ό,τι σε έναν πρώην απόπατο που βγαίνει και το φωνάζει στεντόρεια; Εγώ δεν είμαι καθόλου.
Δεύτερον, πού αλλού νομίζεις ότι θα έχεις την ευκαιρία να κάνεις ένα σωρό σαχλά αστεία όπως:
-Ξες κάνα καλό «μέρος» να φάμε;
-Μην πεις τίποτα παραπάνω. Σ’ έχω!
-Πω, φίλε, δεν… κρατιέμαι να πάω στο Burgermeister.
-Λέω να πάρω και καμιά μπίρα.
-Μην πάρεις. Είναι κάτουρο.
-Λες να πάμε burgermeister;
-Να πάμε. Ο άνεμος είναι ούριος. Ετοιμάσου.
(ο παραπάνω διάλογος θα μπορούσε να έχει τίτλο «Κατούρα να φάγομε»)
-Pissoir για δολοφόνους (ζώων)
Το πιο αστείο από όλα όμως, είναι ότι το Burgermeister δεν έχει WC. Αλήθεια.
Βurgermeister
Oberbaumstrasse 8
10997, Κρόιτσμπεργκ, Βερολίνο
Κοντινότερη στάση: Schlesisches Tor (U1)
Και επειδή η ζωή είναι πολύ μικρή για να ψάχνεις τη στάση (του μετρό) που σε εξυπηρετεί καλύτερα, στον χάρτη με τις 334 όμοιές της, το ichlieberlin σε βοηθάει, επισημαίνοντάς τη δ ι α κ ρ ι τ ι κ ά.